Newcastle Hastalığı
• Etkeni :
Paramixoviridae grubuna ait ve RNA karakterinde bir virustur.Başlıca 3 patojenik tipi vardır.
Paramixoviridae grubuna ait ve RNA karakterinde bir virustur.Başlıca 3 patojenik tipi vardır.
1-Lentojenik suşlar:HB1,La sota,F,vs.Bunlar çok hafif enfeksiyonlara yol açarlar.
2-Mezojenik suşlar: Rokain,Komarov,Mukteswar,M107 vs. orta derecede virulense sahiptirler ve hayvanların solunum ve sindirim sistemlerinde tahribata yol açarlar.
3-Velojenik suşlar:Milano,Herts,GB,İsrail,Çorum vs.Bunlar çok bulaşıcı ve öldürücüdürler.
• Klinik seyir ve semptoplar
ND özellikle tavuk ve hindiler solunum,sindirim ve sinir sistemlerinde bozukluk meydan getiren tehlikeli ve öldürücü bir hastalıktır.
Klinik olarak hastalığın 4 farklı tipi görülür.
1-Doyle tipi:Hastalık ani başlar.Mortalite %90’nı bulur.Hızlı solunum,sulu yeşil ishal görülür.Kaslarda titreme ,torticollis,kanat ve bacaklarda felç oluşabilir.
2-Beach tipi:Aniden başlar ve suratle yayılır.Solunum zorluğu ve öksürük vardır.Yem tüketimi düşer,yumurta verimi azalır.Mortalite %10-90 arasındadır.
3-Baudette tipi:Yetişkin tavuklarda solunum problemleri ile akut olarak seyreder.1-3 hafta sürer.Yumurta verimi düşer ve hayvanlar eski hallerine dönemezler.
4-Hitchner tipi:Daha çok civcivlerde rastlanır.Solunum bozuklukları ile seyreder.Bazen torticollis,bacak ve kanatlarda felç şekillenir.
• Bir sürüde solunum ve sinir sistemi bozuklukları beraber görüldüğünde ND’den şüphe etmek gerekir.
• Teşhis
Klinik semptomlar,otopsi bulguları ve virüs izolasyonu ilekesin tanı konur . Otopside air sacculitis ,trahya da yangı ve conjuktivitis görülür.
• Korunma
ND,aşılanmış sürülerde sadece solunum bozuklukları ile beraber seyreder ve yumurta veriminde azalmaya sebep olur.ND’de canlı ve inaktif aşılar kullanılabilir.
a-canlı aşılar:HB1,F,La sota gibi lentogenik suşlarla hazırlanır.HB1 ve F suşları günlük civcivlerde sinirsel semptomlar oluşturmazlar.La sota suşu aşılama sonrası solunum bozuklukları yapar.İlk aşılama mutlaka lentogenik suşlarla yapılmalıdır.
b-İnaktif aşılar:Virulent suşlar formol veya betapropiyolakton ile inaktive edildikten sonra aşı olarak kullanılır.
ND aşıları değişik yollarla verilebilmektedir.
*Burun veya göze damlatma yöntemi
*İçme suyu veya sprey
*Kanat zarına batırma ve kloaka yolu
*İM veya SC enjeksiyon (mezojenik suşlar ve inaktif aşılar).
ND aşılamaları damızlık, broiler ve yumurtacı tipi tavuklarda mutlaka uygulanmalıdır.
Damızlık sürüler mutlaka her 3 ayda bir aşılanmalı ve koruyucu bağışıklık düzeyi devam ettirilmelidir.