KOKSİDİOZİS

• Etkenler ve oluşum:
Koksidioz ,broilerlerler de 9 farklı protozoon tarafından oluşturulur.Ekonomik açıdan önemli olanları Eimeria acervulina, E.maxima, E.tanella, E.mivati, E.necatrix ve E.brunetti’dir. Organizmaların yaşam siklüsü 6 gündür.Enfekte etme ve üreme yeteneği olmayan oositler gübreler ile etrafa yayılırlar.Altlıkta enfekte edebilme ve üreme yeteneklerini kazanan oositler tavuklar tarafından ağız yolu ile alınarak enfekte 

olurlar.Broilerler 1 günlük iken dahi enfekte olabilirler.En duyarlı hayvanlar 4-6 haftalık olanlardır.

• Hastalık belirtileri:
Diyare ,sindirilmemiş yem parçaları, depigmentasyon, kanlı dışkı,kötü uniformite,tüylerin kalitesinin bozulması ,gelişme geriliği ve mortalite de yavaş seyirli bir artış koksidiozun en belirgin external semptomlarıdır.Sekonder enfeksiyonlara davetiye çıkarırlar.Yıpranan barsak dokusun da nedbeler gelişmesi sonucu barsağın resorbsiyon yeteneği azalır.Civcivlerin kursakları genişlemiştir ve içi sıvı bir madde ile doludur.Kanat ve ayaklarda felçler gelişir.Yaşlı tavuklarda kronik seyreder.

• Lezyonlar:
Tavuklar için önemli 6 türün oluşturdukları lezyonlar tanımlanmış ve bu lezyonlar puanlandırılarak koksidiozun şiddet derecesi ortaya konmuştur.(Johnson veReid)

• E.Tenella:Tavuklarda secum koksidiozisi yapar.Yalnız secum da görülür.İnfeksiyonun 4.günü hastalık belirtileri başlar ve 5-6.günlerde kanamalar, ölümler dikkati çeker.

• E.necatrix:Barsak koksidiozisi ile karakterizedir.Yaygın olan ve şiddetli seyreden bir koksidiozisdir.Atılan oocystsayısı azdır.Ölümler 5.gün başlar 12.güne kadar devam eder.

• E.maxima ve E.brunetti:Barsak koksidiozisi yaparlar.Hastalık yaygındır fakat hafif seyreder.Oocyt atımı yavaştır.E.maximaya karşı kısa sürede bağışıklık gelişir.

• E.acervulina ve E.mivati:E.acervulina ve E.mivati infeksiyonları tavuklarda sık sık görülmektedir.Her iki etkende dışkı ile bol miktarda atılırYetişkin tavuklar için önemli önemlisayılmazlar. Fakat broilerde önemlidir.